Với nguồn hải đặc sản phong phú và bồ dưỡng, người Phan Thiết (Bình Thuận) không chỉ chế biến nên những món ăn thơm ngon với hương vị rất riêng mà còn rất gần, gũi mộc mạc trong tên gọi như tính cách đôn hậu của miền biển. Và bún cá ngừ kho là một món ăn như thế.
Cá ngừ có nhiều loại, nhưng loại cá phổ biến nhất ở vùng biển Phan Thiết – Bình Thuận là cá ngừ chù có tên tiếng Anh là Frigate mackerel, tên khoa học là Auxis thazard. Cá ngừ chù có thể khai thác quanh năm ở ngư trường các tỉnh duyên hải miền Trung, trong đó có Bình Thuận. Theo một số tài liệu ẩm thực, món bún cá ngừ kho có xuất xứ từ các tỉnh miền Trung theo chân người “ngũ Quảng” đến lập nghiệp tại Phan Thiết – Bình Thuận hơn 100 năm qua. Dần dà, theo thời gian món ăn này cũng được nêm nếm lại cho hợp khẩu vị hơn khi “người Phan Thiết” thích nghi dần với mảnh đất nắng nhiều, mưa ít.
Về cơ bản, cách chế biến cá ngừ kho rất đơn giản. Cá ngừ tươi mua ở chợ về làm sạch, cắt từng lát dày khoảng 2,5cm, ngâm nước muối, rửa sạch, cho vào rổ để ráo nước rồi ướp đều gia vị ở hai mặt lát cá (muối, bột ngọt). Khi những lát cá vừa thấm thì dùng dầu chiên sơ rồi cho vào nồi nước đã có gia vị (cà, hành, tỏi, ớt giã nhuyễn, ớt nguyên trái, nước mắm, bột ngọt, nước dừa ...) sao cho vừa xăm xắp mặt lát cá. Vặn lửa to, cho nước trong nồi sôi bung lên rồi vớt bọt, hạ lửa dần để cá thấm cho đến khi cá chín thơm lừng. Vậy là đã có món cá ngừ kho đậm đà hương vị miền biển. Cá ngừ kho thường là món ăn với cơm của đại bộ phận người Phan Thiết. Nhưng nếu ăn với bún tươi kiểu Phan Thiết lại là một món ăn rất lạ miệng và hợp khẩu vị nhiều người.
Bên cạnh các thứ ăn kèm như rau sống, chủ yếu rau thơm, cải xanh, tía tô, dưa leo, giá... nước cá ngừ kho còn được “biến tấu” một chút cho ngon hơn với ớt, tỏi, me giã nhuyễn cùng một tí mắm ngon Phan Thiết, để khi chan vào bún làm món ăn đậm đà hơn. Vị cay nồng của ớt tỏi và các loại rau thơm, vị đậm đà của nước cá ngừ kho và nhất là vị ngọt bùi của cá ngừ sẽ đem đến cho thực khách một món ăn rất đỗi mộc mạc nhưng cũng rất mặn mà khó quên. Hiện nay, món ăn này vẫn chỉ là món ăn “dân dã” mang tính gia đình của người Phan Thiết. Dù vậy, nếu có dịp du lịch kết hợp với viếng thăm người thân, bạn bè tại thành phố biển, thực khách nên một lần đề nghị “chủ nhà” cho thưởng thức món bún cá ngừ kho Phan Thiết nhé!
