Cá nục là một trong những món ăn bình dân nhưng rất thơm ngon và nhiều dinh dưỡng. Thịt cá nục chắc và ngọt nên chế biến được nhiều món ngon như kho, nướng, chiên, hấp, nấu chua, nấu sốt, trong đó đậm đà hương vị miền biển nhất là món cá nục kho theo bí quyết của người Phan Thiết.
Theo chị Trương Thị Thu Liễu, một đầu bếp nổi tiếng với các món ăn bình dân Phan Thiết, món cá nục kho càng ngon hơn khi sử dụng cá nục tươi được đánh bắt tại vùng biển Phan Thiết - Bình Thuận để chế biến. Đầu vụ cá Nam khi cá nục rộ nhiều, người Phan Thiết thường chọn những con cá nục thật tươi để làm món “cá nục kho” vừa thơm ngon, vừa giữ được vị béo ngọt của thịt cá nục.
Với món cá nục kho, người Phan Thiết thường kho theo kiểu “cá nục kho tỏi ớt” cùng một điểm rất khác biệt trong chế biến là bẻ đầu nhét vào bụng cá. Giải thích cho “điểm khác biệt” này, theo má tôi, vừa tạo cho con cá nục kho căng tròn hấp dẫn vừa làm cho miếng cá (nhất là những người thích ăn đầu) thêm thơm ngon khi thấm đều gia vị.
Cách kho này rất đơn giản. Tỏi, ớt giã nát, trộn đều cùng 01 muỗng café đường, nửa muỗng café muối. Cá rửa sạch, cắt rời đầu, nhét đầu cá vào bụng cá. Xếp 1 lớp cá vào nồi (một con xuôi một con ngược), rắc nửa lượng đường muối lên cá, xếp lớp cá thứ hai, rắc lượng đường muối còn lại, để nửa giờ cho cá thấm gia vị. Cho tỏi, ớt giã, thêm 01 muỗng canh đường, 2 muỗng canh nước mắm, một ít nước màu dừa, nước dừa xiêm cho xâm xấp mặt cá. Khi kho để lửa riu riu cho cá chín mềm và hơi cạn nước là được.
Ngoài món kho với tỏi ớt, để hợp khẩu vị với nhiều đối tượng thực khách, một số đầu bếp các nhà hàng phục vụ khách du lịch tại Phan Thiết còn chế biến món “cá nục kho thơm”. Cá làm sạch rồi cắt cá ra làm hai, xong ướp với 3 muỗng muối (trong 2 giờ). Ướp cá với 1 muỗng hành tỏi băm nhuyễn, 2 muỗng nước mắm, 1 muỗng hạt nêm, thêm bột ngọt, đường, tiêu, ớt xắt lát, dầu ăn rồi để khoảng 30 phút cho thấm gia vị. Thơm đã gọt vỏ, xắt miếng vừa ăn, gừng gọt vỏ, xắt chỉ. Cho một lớp thơm, gừng ở dưới, xếp cá đã ướp sẵn gia vị lên trên và trên cùng là một lớp thơm, thêm nước dừa tươi. Để lửa nhỏ để kho cá, đến khi đường tan hết, có độ sánh vừa và chuyển sang màu vàng cánh gián thì tắt bếp.
Món cá nục kho thường có mùi thơm hấp dẫn, thịt cá chín mềm, thấm gia vị, rất đậm đà, hấp dẫn và bổ dưỡng. Cá nục kho người Phan Thiết thường ăn kèm với cơm trắng khi còn nóng, nước kho cá có thể chan cơm ăn hay dùng làm nước chấm rau củ luộc đều rất ngon. Khi thưởng thức cá nục kho, từng miếng cá kho sẽ đem đến cho thực khách sự cảm nhận trọn vẹn hương vị miền biển đậm đà, khó quên. Món cá nục kho hiện đã có mặt trong thực đơn “ăn cơm” của một số nhà hàng ở Phan Thiết, vì vậy khách sẽ dễ dàng lựa chọn và thưởng thức.
